Koud water: het mentale aspect

Buitenzwemmen in koud water

Oef, dat is weer even wennen hé, van zomer naar herfst. De dagen worden korter, het waait hard, de regen valt soms met bakken naar beneden en het is een stuk kouder. Voor mij heeft het mooie weer ook de voorkeur, maar er is één voordeel aan deze weersomslag: je kan weer buiten koud zwemmen! Bovenstaande foto is gemaakt eind september, vlak voor het weer omsloeg naar de herfst. Het was de eerste keer dat ik kennis maakte met koud water in de natuur. Maar ik was direct verkocht, wat een ervaring!

Het mentale aspect van koud water

Nu buitenzwemmen zo hip is, heb je vast al vaak gelezen over de voordelen van koud water voor onze gezondheid. Zo versterkt het je hart- en vatenstelsel, verbeterd het je doorbloeding en het versterkt je weerstand.

Het fysieke aspect van koud water is fantastisch. Maar zelf vind ik het interessantste aan het koude water, het mentale aspect. Er is vaak een sterke weerstand tegen koud water, waardoor het allerlei gedachten, gevoelens en associaties oproept. Kijk maar eens bij jezelf wat er in je opkomt, wanneer je je voorstelt dat je het koude water in moet. “Dat kan ik niet”, “ik raak vast in paniek” of “al mijn spieren verkrampen, dit kan niet goed zijn voor mijn lichaam” zijn reacties die ik om me heen hoor. Bij mezelf zie ik ook altijd weer gedachten opkomen, die me willen weerhouden te zwemmen.

Blijven waarnemen

Het interessante is al, om die gedachten en gevoelens onder ogen te komen. Ze komen namelijk niet alleen op bij koud water. Vaak zijn het ideeën over jezelf, die regelmatig voorbijkomen en je misschien zelfs vaker in iets mindere mate belemmeren. Door gedachten te onderzoeken en te doorzien als niet waar, kunnen ze aan kracht verliezen. Met koud water doe je dat op zeer directe wijze. Je gaat namelijk, ondanks die ideeën toch het koude water in. Daar ontstaat een lichte stressreactie van het lichaam, waardoor in eerste instantie de gedachte nog meer versterkt wordt. Daardoor kan het achterliggende gevoel bovenkomen. “Zie je wel, het is waar”, lijkt zelfs het lichaam te vertellen. De adem versnelt en komt misschien hoog in het lichaam. Wellicht komt er een gevoel op, angst of verdriet.

Het belang van de adem

Maar dan blijf je staan. Je ademt door. De aandacht kan niet gefocust blijven op de gedachte, maar moet naar de adem. Het gevoel krijgt alle ruimte. Je vraagt de uitademing te verlengen, zodat de adem geleidelijk aan rustiger wordt. Het lichaam reageert daarop en transformeert van een acute stressreactie, naar ontspanning. En je ziet in de angst of in het verdriet: “hey, wacht, er is óók stilte”.

Een kleine ‘overwinning’

Op dat moment heb je jezelf een stukje overwonnen. Je bent je angsten onder ogen gekomen en hebt ze zelfs gevoeld in het lichaam. Je hebt doorgezet en bent weer in ontspanning terecht gekomen. De gedachten hebben ‘verloren’, ze waren niet waar. Je luistert naar het lichaam en gaat uit het water wanneer het lichaam aangeeft, dat het genoeg is. Het hoofd is stil en ze blijft stil. Tot de volgende overwinning nodig is. En het belangrijkste, je hebt (weer) ontdekt dat er altijd de stilte is, achter het denken, het voelen, het lichaam, alles!

Je kracht neemt toe, lijkt het. Maar in wezen was het er al, je zwakt jezelf alleen niet meer (zo vaak) af. Het luisteren naar je lichaam neemt toe. En de gedachten verliezen geleidelijk aan aan invloed. Want dáár vind je de waarheid niet, die voel je. Of nog beter: die Weet je.